การทำหมันแมว

การทำหมันแมวหมายถึงอะไร?

หากคุณเป็นคนรักแมวหรือเป็นทาสแมว คุณอาจจะคุ้นเคยกับการทำหมันแมวกันบ้างไม่มากก็น้อย โดยการทำหมันนั้นจะหมายถึงกระบวนการทางการแพทย์ในการกำจัดอวัยวะสืบพันธุ์ของสัตว์บางส่วนหรือออกไปทั้งหมด

คำว่า 'ทำหมัน' มีรากศัพท์มาจากคำภาษาละติน โดยมีความหมายว่า 'ซึ่งไม่มีเพศ' สำหรับกระบวนการผ่าตัดเอาอวัยวะสืบพันธุ์ออกนี้มักจะเรียกกันว่า 'การผ่าตัดเอาอัณฑะหรือรังไข่และมดลูกออก' ถือเป็นหนึ่งในรูปแบบทั่วไปของการทำหมันสัตว์ และแน่นอนว่าหลังจากที่ทำหมันแล้ว แมวเหมียวก็จะไม่สามารถสืบพันธุ์ได้อีกต่อไป

ทำไมน้องแมวจึงควรทำหมัน?

รู้มั้ยว่าศูนย์พักพิงสัตว์เลี้ยงไร้บ้าน ศูนย์ช่วยเหลือสัตว์ และทีมกู้ภัยหมาแมวส่วนใหญ่ทําหมันแมวตัวผู้ทั้งนั้น และยังแนะนำให้เจ้าของจัดการทำหมันบรรดาเหมียวตัวน้อยให้เรียบร้อยด้วย หากคุณกำลังคิดว่าทำไมการทำหมันจึงสำคัญมากขนาดนี้? นั่นก็เพราะมันช่วยลดปัญหาการตั้งท้องที่ไม่พึงประสงค์ ซึ่งนำไปสู่ปัญหาจำนวนประชากรแมวมากเกินไป จนต้องกลายเป็นแมวไร้บ้านหรือมีจุดจบอยู่ในศูนย์พักพิงฯ

ทั้งนี้ในหลาย ๆ ประเทศได้กำหนดให้เจ้าของต้องทำหมันให้น้องแมวก่อนจะรับเลี้ยง ซึ่งกลายเป็นอีกหนึ่งคำถามที่ทาสแมวส่วนใหญ่สงสัยกันคือน้องแมวทำหมันกี่เดือน? อายุที่เหมาะสมคือเท่าไหร่? สำหรับช่วงวัยที่แนะนำคือวัยลูกแมวหรือพาไปทำตั้งแต่เนิ่น ๆ คุณสามารถปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อขอคำแนะนำเพิ่มเติมได้

การทำหมันแมวมีขั้นตอนอย่างไรบ้าง?

การทำหมันเป็นหนึ่งในสาเหตุของการผ่าตัดที่เกิดขึ้นบ่อยที่สุด ส่วนใหญ่พบปัญหาแทรกซ้อนระหว่างการผ่าตัดหรือภายหลังการผ่าตัดน้อย (เฉพาะการผ่าตัดที่ได้มาตรฐานโดยสัตวแพทย์เท่านั้น) แล้วน้องแมวทำหมันกี่เดือนถึงจะดี? น้องแมวทำหมันส่วนใหญ่มักจะมีอายุน้อย พวกเค้าจะสามารถกลับบ้านได้ทันทีหลังการเฝ้าสังเกตเพียงไม่กี่ชั่วโมง การทำหมันจะไม่ส่งผลข้างเคียงร้ายแรงกับร่างกายน้องแมว พวกเค้าส่วนใหญ่สามารถกลับไปใช้ชีวิตตามปกติได้ภายในไม่กี่วัน ทั้งนี้กระบวนการทำหมันจะมีขั้นตอนแตกต่างไปตามเพศของแมว

การทำหมันแมวตัวผู้ vs. การทำหมันแมวตัวเมีย

การทำหมันแมวตัวผู้เป็นการผ่าตัดนำอัณฑะออก ส่วนการทำหมันแมวตัวเมียจะเป็นการผ่าตัดเพื่อนำรังไข่และมดลูกออก โดยการทำหมันถือเป็นเรื่องทั่วไปสำหรับแมวบ้านและแมวจร เพื่อลดปัญหาการตั้งท้องหรือการคลอดลูกโดยไม่ตั้งใจและปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ 

โดยทั่วไปน้องแมวทำหมันกี่เดือน? สำหรับแมวตัวผู้ทำหมันกี่เดือน? แล้วแมวตัวผู้ทำหมันกี่วันหาย? คำตอบคือควรทำตั้งแต่ช่วงวัยลูกแมวหรืออายุประมาณ 5 – 6 เดือน โดยการทำหมันแบบปกติสามารถแบ่งได้เป็น 2 วิธี สำหรับวิธีแรกคุณหมอจะกรีดเปิดผิวหนังเพื่อดันอัณฑะออกมา จากนั้นหนีบท่อนำอสุจิ แล้วทำการผูกท่อนำอสุจิเอาไว้ ส่วนอีกหนึ่งวิธีจะมีขั้นตอนคล้ายกัน แต่คุณหมอจะกรีดเปิดแผลให้เห็นหลอดอสุจิและเส้นเลือดอย่างชัดเจน ทำให้ผูกได้แน่นหนากว่า ทั้งสองวิธีเป็นวิธีจะป้องกันไม่ให้เซลล์อสุจิเดินทางจากอัณฑะ และขจัดความสามารถในการสืบพันธุ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ขั้นตอนการผ่าตัดทำหมันจะมีการกรีดเปิดแผลขนาดเล็กเพื่อดึงอัณฑะออก จากนั้นคุณหมอจะใช้ไหมเย็บเพื่อผูกสายก่อนที่ลูกอัณฑะจะถูกตัดและถอดออก โดยทั่วไปแผลที่ผิวหนังของถุงอัณฑะจะเล็กมากจนไม่ต้องเย็บแผล และจะหายสนิทภายในสองสัปดาห์ 

แมวตัวเมียทำหมันโดยการผ่าตัดเอารังไข่และมดลูกออก ซึ่งขั้นตอนเหล่านี้จะทำภายใต้การวางยาสลบ คุณหมอจะกรีดเปิดแผลบริเวณหน้าท้องเพื่อนำรังไข่และมดลูกออก จากนั้นก็จะเย็บปิดแผล แผลจะเริ่มหายภายในสัปดาห์แรกหลังการผ่าตัด และสามารถตัดไหมออกได้ภายใน 7 – 10 วัน การทำหมันแมวตัวเมียมีขั้นตอนที่ซับซ้อนกว่าน้องแมวตัวผู้ แต่ก็ยังถือเป็นการผ่าตัดที่ปลอดภัย

การทำหมันส่งผลต่อพฤติกรรมแมวอย่างไรบ้าง?

การทำหมันเป็นการกำจัดต่อมเพศออกไป ทำให้หมดความสามารถในการสืบพันธุ์ และยังทำให้ฮอร์โมนเพศลดลง จึงสามารถช่วยลดหรือป้องกันปัญหาพฤติกรรมบางอย่างได้ แต่ลักษณะอารมณ์ บุคลิกภาพ และความสามารถในการฝึกของแมวจะไม่เปลี่ยนแปลง เนื่องจากฮอร์โมนเพศชายมีอิทธิพลน้อยหรือแทบไม่มีเลยต่อพฤติกรรมเหล่านี้ การทำหมันแมวตัวผู้ตั้งแต่เด็กจะส่งผลต่อพัฒนาการของลักษณะเฉพาะทางเพศทุติยภูมิ  เช่น ต่อมบริเวณส่วนหลังของหางลูกแมว บริเวณอวัยวะเพศ ขากรรไกรล่าง และอื่น ๆ

ในทางกลับกัน การทำหมันแมวตัวเมียจะทำให้มีความต้องการทางเพศลดลง ส่งผลให้ไม่ค่อยตอบสนองต่อการเรียกหาคู่หรือมองหาคู่ครอง รวมถึงมีอาการติดสัดน้อยลง เช่น การส่งเสียงร้องหรือบิดตัวไปมา แมวที่ทำหมันจึงง่ายต่อการดูแล มักจะมีความอ่อนโยนและน่ารักมากกว่าด้วย

ประโยชน์ของการทำหมันแมว

หากคุณกำลังไม่แน่ใจว่าควรทำหมันให้น้องแมวดีหรือไม่ ลองมาเรียนรู้ประโยชน์หลังน้องแมวทำหมันไปด้วยกัน:

• ควบคุมประชากรแมว:

  การควบคุมจำนวนประชากรเป็นหนึ่งในประโยชน์ที่สำคัญของการทำหมัน การปล่อยให้เจ้าตัวน้อยของคุณผสมพันธุ์ตามธรรมชาติไม่เพียงแต่จะทำให้สุขภาพแย่ลงเท่านั้น แต่ยังนำไปสู่การมีประชากรแมวมากเกินไปอีกด้วย แมวเหมียวบางตัวต้องเผชิญกับปัญหาสุขภาพขั้นรุนแรงในการคลอดลูกหรือขณะให้นมลูก อย่างไรก็ตามการทำหมันจะช่วยลดการตั้งท้องและการคลอดลูกที่ไม่ได้ตั้งใจหรือไม่ต้องการ ซึ่งนำไปสู่การลดจำนวนของน้องแมวจรไร้บ้าน

• ลดโอกาสเกิดปัญหาสุขภาพ:

  นอกจากการหลีกเลี่ยงภาวะแทรกซ้อนทางสุขภาพในขณะคลอดหรือให้นม การทำหมันยังมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมสุขภาพให้ดีขึ้น บวกกับการตัดรังไข่และมดลูกออกไปแล้ว จึงมีโอกาสเสี่ยงต่อโรคเหล่านี้น้อยลง ไม่ว่าจะเป็นการติดเชื้อในมดลูก ซีสต์ในรังไข่ และมะเร็งของระบบสืบพันธุ์ รวมถึงช่วยลดปัญหาการพ่นปัสสาวะของน้องแมวในช่วงติดสัดด้วย

• ลดพฤติกรรมก้าวร้าว:

  การทำหมันมีผลต่อพฤติกรรมก้าวร้าวในแมวอย่างมาก เนื่องจากการผลิตฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนน้อยลง จึงส่งผลต่อพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับทางเพศทั้งหมด ซึ่งรวมถึงความก้าวร้าวด้วย การทำหมันยังช่วยลดปัญหาการต่อสู้และการหนีเที่ยวได้เกือบ 90% ส่วนในน้องแมวตัวเมีย จะมีอาการติดสัดน้อยลง มีนิสัยอ่อนโยนและน่ารักมากขึ้น

• การเปลี่ยนแปลงทางกายภาค:

  เป็นอีกหนึ่งข้อดีของการทำหมันแมวตัวผู้เลยโดยการทำหมันจะไม่ส่งผลกระทบต่อพัฒนาการทางร่างกายของแมว ทั้งส่วนสูง น้ำหนัก และขนาดท่อปัสสาวะ แต่จะส่งผลกับลักษณะเฉพาะทางเพศทุติยภูมิในลูกแมว เช่น ต่อมบริเวณส่วนหลังของหางลูกแมว บริเวณอวัยวะเพศ และขากรรไกรล่าง

ควรทำหมันแมวกี่เดือน? อายุที่เหมาะสำหรับการทำหมันคือเท่าไหร่?

หากคุณสงสัยว่าควรพาน้องแมวไปทำหมันเมื่อไหร่ดี แล้วน้องแมวตัวผู้ทำหมันกี่เดือน ส่วนใหญ่แนะนำให้ทำหมันตั้งแต่ช่วงวัยลูกแมว เพราะมีประโยชน์หลายประการ แต่การทำหมันตั้งแต่เล็กก็อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพอย่างร้ายแรง เช่น กระดูกเจริญเติบโตผิดปกติ ซึ่งขัดขวางโครงสร้างทางกายภาพของลูกแมว

แม้ว่าแมวตัวผู้จะทำหมันได้ทุกช่วงอายุ แต่สัตวแพทย์ส่วนใหญ่แนะนำให้ทำหมันเมื่อมีอายุ 5 หรือ 6 เดือน ซึ่งเป็นอายุขั้นต่ำสำหรับการทำหมันแมว แต่เพื่อตอบคำถาม “แมวตัวผู้ทำหมันกี่เดือนจึงเหมาะสมที่สุด?” คุณควรปรึกษาขอคำแนะนำจากสัตวแพทย์เพิ่มเติม เนื่องจากน้องแมวแต่ละตัวมีสภาพพร่างกายและเงื่อนไขทางสุขภาพที่แตกต่างกัน

วิธีดูแลแมวหลังทำหมันต้องทำอย่างไรบ้าง?

แม้ว่าการทำหมันจะใช้เวลาพักฟื้นน้อย แต่ยังจำเป็นต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด นี่คือเคล็ดลับน่ารู้ที่จะช่วยให้คุณมั่นใจได้ว่าน้องแมวจะฟื้นตัวได้เร็วและปลอดภัย มาติดตามวิธีการดูแลแมวหลังทำหมันกันได้เลย:

• หลังการผ่าตัดทำหมันเรียบร้อยแล้ว น้องแมวต้องพักผ่อนให้เพียงพอเพื่อฟื้นฟูร่างกาย เจ้าของจึงควรเตรียมพื้นที่พักที่สงบ สภาพแวดล้อมรอบ ๆ ตัวต้องไม่มีสิ่งกระตุ้นให้พวกเค้ารู้สึกตื่นเต้น
• ควรแยกตัวน้องแมวที่ทำหมันออกจากเพื่อน ๆ ตัวอื่นอย่างน้อย 10 วัน และอย่าลืมเตรียมอาหาร น้ำดื่ม กระบะทรายให้พร้อมด้วย
  <ul><li>ตรวจสอบให้แน่ใจว่าน้องแมวอยู่ในพื้นที่ที่สงบห่างจากเสียงดัง และหมั่นดูแลไม่ให้พวกเค้าออกแรงมากจนเกินไป เช่น การวิ่งเล่นหรือกระโดดไปมาบนเฟอร์นิเจอร์
• น้องแมวที่ทำหมันแล้วจะสงบและใจเย็นขึ้น อย่างไรก็ตามน้องแมวตัวผู้บางตัวอาจมีปัญหาพฤติกรรมบางอย่างรุนแรงมากขึ้น เนื่องจากฮอร์โมนเพศชายที่ยังเหลืออยู่
• ควรเตรียมเบาะนอนนุ่ม หมอน และผ้าห่มอุ่น ๆ เพื่อความสบายในการพักผ่อนให้แมวเหมียวด้วย
• แล้วน้องแมวตัวผู้ทำหมันกี่วันหาย? ขั้นตอนการทำหมันของน้องแมวตัวผู้ค่อนข้างสั้น ภาวะแทรกซ้อนไม่รุนแรง และใช้เวลาฟื้นตัวน้อย